Przy każdym opisie kredytu lub jego reklamie rzuca się w oczy skrót RRSO. Oznacza on “Rzeczywistą Roczną Stopę Oprocentowania”, czyli całkowity, wyrażony w procentach koszt całego kredytu, jaki poniesie kredytobiorca w ciągu roku, jeśli go weźmie. Podawanie go jest obowiązkowe przy wszystkich produktach kredytowych. Co właściwie oznacza RRSO?
Skąd wzięło się RRSO
Zanim we wrześniu 2012 wprowadzono obowiązkowe oznaczanie kredytów lub pożyczek za pomocą skrótu: RRSO, sytuacja dla klientów, jeśli chodzi o ocenę i koszty kredytu, była co najmniej niejasna. Z jednej strony znane było oprocentowanie kredytu powszechnie podawane przez banki, ale tak właściwie to nie wiedział, czy tyle rzeczywiście zapłaci. Powód był bardzo prosty. Banki do wartości oprocentowania dodawały koszty dodatkowe takie jak:
- prowizje,
- ubezpieczenia,
- inne np. opłaty za rozpatrzenie wniosku,
Klient musiał naprawdę poświęcić sporo czasu, aby dowiedzieć ile finalnie zapłaci za pożyczone np. z banku pieniądze. Musiał to policzyć na własną rękę, co zazwyczaj (przypadkowo?) nigdy nie było prostym zadaniem. Oprocentowanie kredytu to co innego niż RRSO i pokazuje znaczeni mniej. RRSO powstało właśnie w tym celu, aby klient wiedział ile rzeczywiście zapłaci za pożyczkę lub kredyt w ciągu roku. Powodem były między innymi sytuacje, gdy pojawiały się kredyty oprocentowane 0%, ale klient musiał zapłacić prowizję w wysokości 20% wartości kredytu. Dzięki RRSO możliwe stało się porównywanie poszczególnych kredytów. RRSO stało się panaceum na właściwą ich ocenę. Czy aby na pewno? Nie. Uwaga RRSO jest tylko jednym z narzędzi do porównywania kredytów. W 100% sprawdza się tylko przy kredytach o jednakowej konstrukcji.
Czym precyzyjnie jest RRSO
Według ustawy o kredycie konsumenckim RRSO jest to:
“całkowity koszt kredytu ponoszony przez konsumenta, wyrażony jako wartość procentowa całkowitej kwoty kredytu w stosunku rocznym”
RRSO powstało po to, aby możliwe było porównywanie kredytów między sobą. Czy zapłacimy za kredyt dokładnie tyle ile jest określone w RRSO? Niestety odpowiedź brzmi nie. Co jest powodem? Odpowiedzią jest konstrukcja kredytu oraz wartość pieniądza w czasie, która powoduje, że koszt kredytu może zmieniać się w czasie. Poziom odsetek może się zmieniać w czasie. Kredyt z RRSO równym 12% w skali roku może stać się kredytem, gdzie klient zapłaci np. 14%, właśnie przez zmieniającą się wartość pieniądza w czasie. Wszystko zależy także od konstrukcji kredytu. Kredyt z malejącą ratą, przy dynamicznie malejącej wartości pieniądza w czasie może charakteryzować się wyższą RRSO niż kredyt ze stałą ratą.
Jakie konsekwencje niesie RRSO dla klienta?
Wnioski są takie, że wyższe RRSO może charakteryzować tańszy kredyt, a niższe droższy. Należy o tym pamiętać. Ma to szczególne znaczenie dla kredytów hipotecznych, które spłacane są w długim okresie czasu. Moja rada – zawsze poproś o harmonogram spłaty kredytu (zazwyczaj dostajesz automatycznie), najlepiej rozpisany na część odsetkową i kapitałową. Spróbuj też przewidzieć zmianę wartości pieniądza w czasie. Zależność, która wcale nie jest łatwa do ocenienia to fakt, że wraz z polepszającą się sytuacją gospodarczą wartość pieniądza w czasie powinna być na raczej na niezmienionym i niskim poziomie. Podkreślam jednak, że wcale tak nie musi być. Na wartość pieniądza w czasie wpływa szereg czynników (różnych, w różnych momentach czasu) Jak wspominałem ekonomia nie jest nauką ścisła. Jeśli sytuacja gospodarcza w kraju będzie się pogarszać, to raczej z całą pewnością pieniądz będzie drożał, a z nim będą rosły raty kredytu. Zakładam, że biorąc kredyt hipoteczny każdy dobry doradca powinien z tobą omówić temat RRSO. Powinien także pokazać Ci obliczenia raty kredytu, RRSO itd. Samodzielne obliczanie RRSO jest trudne z uwagi na sposób obliczania. Nie będzie to tematem bieżącego wpisu.
Czy RRSO może wynosić 0%
Jak wspomniano różnice w RRSO mogą być duże pomiędzy różnymi kredytami. Mogą wynosić zarówno 0%, lecz także kilkaset procent, jeśli nie więcej w przypadku “chwilówek”. Czy rzeczywiście RRSO może wynosić 0% ? Tak, może. Posłużę się przykładem. Kupowałem kiedyś kanapę. Miałem następujący wariant kredytu(oprócz zakupu za gotówkę). Mogłem ją kupić biorąc kredyt na 1 rok płacąc 12 rat. Oprocentowanie rat wynosiło 0%. Nie było żadnych opłat za rozpatrzenie wniosku, żadnych dodatkowych kosztów. RRSO wynosiło 0%. Gdzie jest haczyk? Nie było. Sklep meblowy miał podpisaną umowę z jednym z banków (nie pamiętam którym). Koszty kredytu były wliczone w cenę kanapy, których klient oczywiście nie znał i nie widział. Cena zakupu za gotówkę wynosiła tyle samo co biorąc kredyt. Sprzedawcy chodziło o efekt psychologiczny. Przyznaję że osobiście wzięcie kredytu za 0% zachęciło mnie do zakupu. Płaciłem tyle samo co za gotówkę, ale z odroczeniem płatności. Powyższa konstrukcja była zastosowana przez sklep prawdopodobnie dlatego, że chcieli pozbyć zalegającego towaru.
Oczywiście był to pozytywny przykład. Należy mieć się jednak na baczności. Najczęściej banki stosując sztuczki pod szyldem RRSO równego tego równego 0% Do sztuczek kredytodawców można zaliczyć:
- sprzedaż dodatkowego ubezpieczenia produktu już po procesie zaciągania kredytu – czyli teoretycznie nie wchodzących do obliczania RRSO.
- dodatkowa wydłużona gwarancja, w której tak naprawdę zawarty jest zysk sprzedawcy – będziesz zachęcany do jej zakupu – oczywiście dla Twojego bezpieczeństwa.
- Przy zakupie dowiadujesz się, że pożyczka dotyczy tylko produktów, których akurat nie chcesz posiadać i bierzesz kredyt na nieuprzywilejowanych warunkach.
Należy pamiętać zatem, że kredyt o RRSO równy 0% to taki kredyt, gdzie faktycznie zwracasz tyle pieniędzy ile otrzymałeś.
Jak rzeczywiście interpretować RRSO
Poniższe przykłady pokażą z jaką ostrożnością należy podchodzić do informacji RRSO. Weźmy pod uwagę dwa przykłady Możliwe są do wzięcia kredyty w wysokości: 10 000PLN z następującymi wielkościami:
Pierwszy kredyt. W pierwszym przypadku oprocentowanie roczne wynosi 10%, a prowizja za udzielenie kredytu wynosi 5%. Dodatkowo za rozpatrzenie kredytu i ubezpieczenie bank życzy sobie 800PLN. Obliczamy i dowiadujemy się, że RRSO wynosi 41,38%
Drugi kredyt. Oprocentowanie roczne wynosi 14%, a prowizja za udzielenie kredytu wynosi 1%. Dodatkowo za ubezpieczenie i rozpatrzenie kredytu bank życzy sobie jak poprzednio 800PLN. Obliczamy. RRSO wynosi 35,16%
Widać zatem, że samo oprocentowanie nie przesądza o koszcie kredytu. Należy brać pod uwagę także kiedy i jakie ponosimy koszty.
Powyższe obliczenia znajdują się w załączonym kalkulatorze.
RRSO daje pole do pewnej względności jeśli chodzi o informacje jakie przekazuje. Ma to szczególne znaczenie w pryzmacie obowiązującej ustawy antylichwiarskiej.
Na zakończenie
Co właściwie oznacza RRSO? Wiedza na temat RRSO może pozwolić Ci uchronić się przed wzięciem chwilówki na poziomie RRSO równym np. 1200% . Musisz wiedzieć na czym stoisz aby nie mieć problemów z późniejszą stratą i problemami. I na koniec. Wybierając kredyt nie należy bazować tylko na RRSO. Przy braniu kredytów podpisujesz umowę. Musisz być ostrożny o co w niej jest napisane. Umowie kredytowa może spowodować, że zobowiążesz się do spełniania trudnych do spełnienia zapisów, abstrahując od strony finansowej. I jeszcze kilka słów na temat reklam kredytów. W mediach oferowane wielkości RRSO kredytu mogą nie obowiązywać w zderzeniu z Twoją zdolnością kredytową. Oferta w reklamie może być kierowana do kogoś kto ma inny statu materialny od Ciebie. Jak wspomniałem jeśli chodzi o twoje pieniądze musisz mieć zawsze oczy szeroko otwarte.
Jeśli podobał Ci się wpis, to proszę Cię o polubienie fanpage bloga na FB i Twitter
Poniżej inne moje wpisy do przeczytania których zapraszam: