Oczywiście nie zachęcam do brania kredytów, nie licząc może kredytu hipotecznego oraz w pewnych sytuacjach kredytów inwestycyjnych. Generalnie jednak jestem przeciwnikiem brania kredytów, a w szczególności kredytów konsumpcyjnych. Skąd zatem ten wpis? To, że nie postrzegam kredytów pozytywnie, to nie znaczy, że powinniśmy unikać tego tematu. Jako osoby świadomie zarządzające swoimi pieniędzmi uważam, że należy wiedzieć: jak rozlicza się kredyt, jak to działa krok po kroku.
Oczywiście w załączniku jest kalkulator dla rozliczania najprostszego w konstrukcji kredytu z ratą malejącą. Wpis ten jest dla osób początkujących, adeptów zarządzania swoimi pieniędzmi lub dla tych, którzy brali już kredyt, ale nadal (o zgrozo) nie wiedzą jak dokładnie funkcjonuje mechanizm kredytu. Oczywiście konstrukcji kredytu może być dużo (w tym np. kredyty z ratą stałą) w tym wpisie zajmiemy się jednak głównie kredytem z ratą malejącą.
Na wstępie, co to jest kredyt
Wiem, że skoro trafiłeś na ten blog, to prawdopodobnie nawet intuicyjnie wiesz czym jest kredyt. W wielkim skrócie, kredyt jest stosunkiem ekonomicznym pomiędzy kredytodawcą, a kredytobiorcą. Jego przedmiotem są środki pieniężne w określonej kwocie, które są przekazywane od tego pierwszego podmiotu do drugiego na określony cel. Kredytobiorca zobowiązuje się do zwrotu określonej w umowie pożyczonej kwoty oraz należnych odsetek. Kredytodawcą z reguły jest bank. Powyższego opisu nie nazwałbym definicją, jednak mam nadzieję że udało mi się zawrzeć wszystkie najważniejsze jego cechy. Współistniejącą kategorią jest pożyczka, jednak jest ona mniej sformalizowana i może dotyczyć nie tylko pieniędzy. Nie ma takich obostrzeń jak kredyt, który podlega jednak ścisłym regułom prawnym.
Kategoria kredytu jest podstawową kategorią, dla kogoś kto zarządza swoimi pieniędzmi lub pieniędzmi firmy, w której pracuje. Oczywiście jeśli pracujesz w banku, znasz mechanizm jego działania ponieważ jest to jedno ze źródeł jego zarobku.
Kategorie charakteryzujące kredyt
Myślę, że na temat kategorii, które charakteryzują kredyt można by stworzyć szereg wpisów, jeśli nie całą książkę. W tym miejscu postaram się tylko nakreślić najważniejsze pojęcia dotyczące kredytu, ale tylko z matematycznego punktu widzenia (policzalne). Oczywiście sięgając do źródeł prawnych można by określić szerszy wachlarz obejmujący elementy niepoliczalne, charakteryzujące kredyt, które nie są jednak tematem tego wpisu.
Zaczynając od końca do kategorii niepoliczalnych kredytu zaliczyć można:
- forma zapisu umowy kredytowej,
- strony umowy (charakterystyka),
- cel kredytowania,
- sposób zabezpieczenia kredytu,
Powyższe kategorie mają bardziej charakter prawny. Do kategorii policzalnych, ujmowanych w liczbach zaliczyć można natomiast:
- kwotę kredytu (prowizja, opłaty dodatkowe, ubezpieczenie),
- oprocentowanie w skali roku (RRSO),
- liczba rat do spłaty, wysokość raty do spłaty (cześć kredytowa i odsetkowa),
- całkowita kwota spłaty,rodzaj raty (malejąca lub stała),
Istotna jest oczywiście także zdolność kredytowa, ale będzie to tematem na jeden z kolejnych wpisów. Ale do rzeczy:
- Kwota kredytu. Oznacza ni mniej ni więcej tylko kwotę pieniędzy jaką teoretycznie otrzymasz z banku. Teoretycznie, gdyż może się okazać że będziesz musiał zapłacić dodatkowo prowizję, opłatę za rozpatrzenie wniosku kredytowego, czy ubezpieczenie. Musisz być świadom, że kwota kredytu może być pomniejszona o te właśnie dodatkowe opłaty. Przy prostych kredytach zazwyczaj płacisz je przed wzięciem samego kredytu. Przy np. kredytach hipotecznych możesz płacić (np. ubezpieczenie) każdorazowo co miesiąc przy okazji każdej raty. Pamiętaj zawsze proś o rozpisanie całego kredytu, w szczególności właśnie tych dodatkowych opłat. Bank może pokazać Ci tylko “podstawowy” szablon spłat.
- Oprocentowanie w skali roku. Oznacza ono ile zapłaciłbyś za wziętą kwotę kredytu po roku. Wszystko jasne? Teoretycznie tak. Ale uważaj na pewien szczegół. Gdyby się okazało, że przekazana Ci informacja o oprocentowaniu dotyczy miesiąca, a nie roku sytuacja zmienia się diametralnie. Przykładowo oprocentowanie w skali miesiąca na poziomie 5% (miesięcznie) da w roku około 60%! Uważaj w szczególności na instytucje parabankowe, które mogą gdzieś tą informację zapisać małymi literami, jednocześnie nie zauważysz RRSO (o RRSO możesz przeczytać w moim wcześniejszym wpisie) .
- Ilość rat jest raczej prostym mechanizmem. Może charakteryzować się dowolnością. Możesz płacić raty niekoniecznie co miesiąc. Może to być np. co kwartał.
- W skład miesięcznej raty (całkowitej) do spłaty wchodzi część odsetkowa i kapitałowa. Cześć kapitałowa oznacza spłatę części kredytu. Część odsetkowa to opłata za to, że posiadasz określoną ilość pieniędzy banku (opłata za wypożyczenie). Oczywiście przy miesięcznych spłatach część odsetkowa jest coraz mniejsza – jeśli oczywiście nie zmienia się oprocentowanie kredytu. Istotna jest tutaj znajomość matematycznego modelu spłaty kredytu (patrz: załączony kalkulator).
- Wreszcie całkowita kwota spłaty. Oznacza ona ile faktycznie, finalnie pieniędzy zwrócisz bankowi. Chodzi o kwotę kredytu (i opłat) oraz odsetki (koszty), które za niego zapłacisz.
- Wreszcie punkt który powinien może pojawić się wcześniej. Rodzaj raty kredytu. Dwa najpopularniejsze rodzaje kredytów, ze względu na wielkość raty, to kredyt ze stałą (jednakową) ratą oraz ratą malejącą. Ale pamiętaj bank może stworzyć dowolną matematyczną konstrukcję (zgodną z prawem) stanowiącą hybrydę różnych modeli.
Jak obliczymy ratę kredytu
Jak rozlicza się kredyt. W załączonym poniżej kalkulatorze można obliczyć poszczególne raty kredytu (malejące) w zależności od większości przedstawionych powyżej zmiennych. Przyjrzyj się proszę poszczególnym wielkościom, które powodują konkretny plan spłat. Możesz dowolnie nadawać wartości zmiennych wpływających na wielkość rat.
Pewne kilkugroszowe różnice w wartościach, które możesz zauważyć wynikają z błędu zaokrągleń.
Na zakończenie
Wpis ten nakreślił w sposób absolutnie wybiórczy temat spłaty rat kredytu. Wybiórczy, ponieważ temat jest szeroki i mocno złożony. Jak wspomniałem wcześniej, można by napisać na ten temat wiele książek. Skupiłem się oczywiście na sposobie jego rozliczania, gdyż jest to temat wcale nie taki oczywisty. Pomimo funkcjonującej w internecie dużej ilości kalkulatorów kredytowych obliczających na różne sposoby raty kredytów, odsetek, całkowitych kwot do spłaty itd. nie znalazłem jednak prostego, pokazującego cały proces, jak ta spłata wygląda krok po kroku, a to jest szczególnie interesujące dla potencjalnych kredytobiorców. Przyznam szczerze, że nie przekonują (lub satysfakcjonują) mnie takie obliczenia – wolę sam to przeliczyć w Excelu (lub bezpłatnym arkuszu).
Dlaczego to przedstawiam, chociaż jestem przeciwnikiem kredytów? Po pierwsze należy znać mechanizm funkcjonowania kredytu – to jest po prostu o Twoich pieniądzach i jeśli nie będziesz wiedział jak działa spłata po prostu przy pierwszej nadarzającej się okazji zapłacisz więcej, a przecież robimy wszystko, aby pomnażać pieniądze a nie je niepotrzebnie wydawać. Dla kogoś kto chciałby popełnić coś tak szalonego jak pożyczkę (nie kredyt) w firmie oferującej chwilówki chciałbym, aby zobaczył ile to w każdym miesiącu będzie kosztowało. Przy RRSO wynoszącym np 200% mam nadzieję, że ukuje to kogoś w oczy i może ustrzeże przed większymi lub mniejszymi problemami. Jak rozlicza się kredyt? Już wiesz, jeśli oczywiście użyłeś załączonego kalkulatora.
Jeśli podobał Ci się wpis, to proszę Cię o polubienie fanpage bloga na FB i Twitter
Poniżej inne moje wpisy do przeczytania których zapraszam: