Tulipomania to słowo często pojawia się często przy okazji inwestycji giełdowych. Dlaczego? Tak naprawdę była to pierwsza bańka cenowa w historii. Obecnie bańki cenowe pojawiają się nie tylko na giełdach papierów wartościowych, ale także na rynkach np. nieruchomości, czy towarów. Często powodują, że inwestorzy mogą stracić lub tracą cały dorobek życia. Są niebezpieczne dla Twoich pieniędzy, ale mogą być także szansą do ich zdobycia.
Pierwsza bańka cenowa w historii
Co to jest bańka cenowa, nazywana też spekulacyjną?
Cyt: Bańka spekulacyjna (ang. speculative bubble) to samonapędzający się proces niezrównoważonego wzrostu cen dóbr na rynku. (…) ma charakter przejściowy. Po okresie stosunkowo szybkiego wzrostu cen dóbr następuje gwałtowny ich spadek, często nazywany „pęknięciem bańki” (krachem), co najczęściej związane jest z radykalnym spadkiem wartości zasobów wielu inwestorów .
Definicja jest prosta i oczywista. Chodzi o absurdalne wysokie, nie uzasadnione wzrosty cen danego waloru, a następnie gwałtowny ich spadek do często niższego poziomu niż pierwotny.
Pierwsza bańka cenowa
Pierwsza bańka giełdowa miała miejsce w Holandii, a jej przedmiotem, były cebulki tulipanów. Jak to się stało, że były powodem tak potężnej spekulacji?
W XVII w. jednym z najbogatszych ośrodków wzrostu gospodarczego był Amsterdam, gdzie handlowano towarami z całej Europy. Centralnym miejscem był Amsterdamski Bank Wekslowy gdzie notowane były ceny kilkuset towarów o zasięgu ogólnoeuropejskim, w tym także cebulek tulipanów.
Taka sytuacja sprzyjała bogaceniu się wszystkich mieszkańców. Wzrost bogactwa spowodował, że zaczęli oni poszukiwać okazji inwestycyjnych, w tym między innymi w cebulki tulipanów.
Jakie były poziomy cen tulipanów około roku 1636.
Wirus, który szalał w tamtym czasie wśród sadzonek tulipanów powodował mutacje, które generowały szereg różnych odmian (tak!). Im bardziej oryginalne mutacje powodował, tym droższa była taka mutacja.
Średni roczny dochód w ówczesnej Holandii wynosił około 150 guldenów. Cebulki niektórych oryginalnych tulipanów dochodziły natomiast do 1000 guldenów. Rekordową cenę osiągała odmiana: Semper Augustus, której cebulka kosztował 6000 guldenów, czyli mniej więcej czterdziestoletni dochód! Była to wartość domu z ogrodem w Amsterdamie. Hodowla tulipanów w tamtym czasie była bardzo modna. Około 1% czyli około 5000 mieszkańców Amsterdamu parało się wówczas tym zajęciem.
Zdjęcie: Odmiana Tulipana Semper Augustus Żródło: Wikipedia
Absurdalne wzrosty cen cebulek tulipanów, spekulacja na nich, dawały olbrzymie zyski, a to powodowało, że większość ludzi chciała inwestować w ten, wydawało się prosty sposób. Ulegali oni szaleństwu zwanemu dzisiaj właśnie tulipomanią. Skutkowało to sprzedażą majątków, zaciąganiem kredytów, aby tylko można było kupić cebulki najlepszych odmian. W pewnym momencie cebulki tulipanów osiągnęły tak absurdalne ceny, że nagle popyt na nie zamarł. Następnie pojawiła się plotka, że nikt nie chce już kupować cebulek. Kolejne wydarzenie było proste do przewidzenia, nagle wszyscy spróbowali pozbyć się cebulek. Wywołało to 1637r pęknięcie bański cenowej na cebulkach tulipanów. Cały rynek się zawalił. Ceny spadły niemal do zera. Inwestorzy, którzy zainwestowali w zakup tulipanów z dnia na dzień stracili cały majątek.
Obraz: Typowy proces kształtowanie się bańki cenowej
Wiedza o bańkach cenowych
Dlaczego wiedza o bańkach cenowych jest taka ważna. Odpowiedź jest bardzo prosta. Bańki przez cały czas się pojawiają. W szczególności dotyczy to rynku akcji, ale także rynku nieruchomości, walut oraz przede wszystkim towarów. Mogą się tworzyć przez cały czas. Ryzyko utraty pieniędzy istnieje cały czas.
Przykłady w historii można mnożyć. Poniżej najważniejsze bańki cenowe. Jak widać pojawiają się ciągle.
- 1636 – Bańka na cebulkach tulipanów (Holandia)
- 1720 – Bańka na akcjach Kompani Mórz Południowych (Wielka Brytanii)
- 1720 – Bańka na akcjach Kompani Missisipi (Francja)
- 1929 – Bańka na cenach akcji spółek (USA)
- 1990 – Bańka na cenach nieruchomościach (Japonia)
- 1991 – Bańka na cenach nieruchomości (Skandynawia)
- 1994 – Bańka na WIG (Polska)
- 1997 – Bańka na cenach akcji rynków wschodzących Azji
- 2000 – Bańka na cenach spółek internetowych (USA)
Jak zarobić na bańce
Pytanie jest bardzo dobre, a odpowiedź bardzo prosta. Jeśli jesteś w stanie zidentyfikować bańkę przed jej szczytem, to prawdopodobnie osiągniesz zysk. Piszę prawdopodobnie, gdyż musisz jeszcze wyjść z danego waloru przed zmianą trendu. Jeszcze naturalnie musisz znać sposób kształtowania się bańki cenowej. O tym jak kształtują się bańki cenowe napiszę już wkrótce, a na razie zapraszam do innych moich wpisów.
Proszę o polubienie fanpage tego bloga na FB i Twitter.
Zapraszam Cię do przeczytania innych moich wpisów.