Mamy wakacje. Mimo to wczoraj zastanawiałem się jakie są moje nawyki dotyczące całego zjawiska zakupów. Zauważyłem pewien cykl. Kiedyś dawno temu, kiedy głównie zajmowałem się chodzeniem do szkoły, był prawidłowy. Po pewnym czasie, gdy zacząłem zarabiać swoje pierwsze pieniądze, zacząłem wydawać je w sposób daleki od modelowego, przemyślanego wzorca. Właśnie tak. Gdy nie miałem pieniędzy wydawałem je prawidłowo. W momencie gdy zacząłem zarabiać pierwsze pieniądze straciłem lub raczej powoli traciłem tą umiejętność. Nabyłem wówczas wiele negatywnych nawyków dotyczących wydawania pieniędzy. Na przykład byłem w pewnym sensie uzależniony od zakupów. Brakowało mi silnej woli, aby kontrolować impulsy i impulsywne zakupy. Nie zwracałem uwagi na stan konta. Najlepiej było, gdy go nie oglądałem. Dodatkowo pojawiające się różne stresujące sytuacje dodatkowo wzmacniały takie zachowanie. Było to uzależnienie od zakupów
Wprawdzie nie zmierzałem do bankructwa, to jednak moje zachowanie było dalekie od modelowego. Docelowo oczywiście odzyskałem pierwotne podejście do wydawania pieniędzy, jednak zabrało mi to nieco czasu. Obecnie większość moich wydatków mam pod kontrolą. Zmuszam się do świadomego decydowania o tym co kupię. Świadome wydatki są jednym z kluczy do przezwyciężenia wydatków emocjonalnych. Oczywiście mam świadomość, że jeśli choć na chwilę odpuszczę i przestanę być czujnym, to jest duże prawdopodobieństwo, że wrócę do starych nawyków. Podsumowując byłem w pewnej formie zakupoholikiem.
Co to jest uzależnienie od zakupów?
Ludzie uzależnieni od zakupów cierpią na tak zwane „kompulsywne wydatki”. Definicja:
Kompulsywne zakupy i wydatki są określone, jako nieodpowiednie, nadmierne, i poza kontrolą, podobnie jak to się ma dla czynności przy innych uzależnieniach
Oczywistą definicję już mamy. Pozostaje pytanie czym charakteryzują się osoby będące zakupoholikami. Wyróżnić można następującą ilość sygnałów ostrzegawczych osób uzależnionych od zakupów. Mogą one występować łącznie, a wyróżnić można następujące syndromy:
- Zakupy polegające na wydawaniu pieniędzy w wyniku rozczarowania, gniewu lub strachu.
- Zwyczaje zakupowe będące skutkiem stresu emocjonalnego lub chaosu w życiu.
- Poczucie zagubienia przy nie posiadaniu przy sobie kart kredytowych.
- Sytuacja gdy wydawanie pieniędzy powoduje jednocześnie przypływ euforii i niepokoju.
- Poczucie winy, zawstydzenia, zdezorientowania po zakupach lub wydaniu pieniędzy.
- Sytuacja gdy wiele zakupionych przedmiotów lub usług nigdy nie jest używana.
- Kłamanie innym osobom odnośnie tego co zostało kupione lub ile pieniędzy zostało wydane (zaniżanie tego faktu).
- Nadmierne myślenie o pieniądzach.
- Spędzanie dużo czasu na żonglowaniu kontami i rachunkami w celu dostosowania ich do wydatków.
Co jest typowe dla ludzi nie posiadających takiego uzależnienia, którzy nigdy nie cierpieli z powodu uzależnienia od zakupów? Zazwyczaj nie mogą zrozumieć problemu i możesz mieć problem z jego ewentualnym wyjaśnieniem. Nie wiedzą, jak to jest widzieć coś i odczuwać potrzebę zakupu tego, a w następstwie doświadczać zjawiska kaca mającego miejsca po zakupie.
Uzależnienie od zakupów jest niebezpieczne dla Twoich finansów. Podobnie jak w przypadku innych uzależnień od substancji chemicznych, czy uzależnień behawioralnych, ofiary czują się zagubione, zauważają, że życie wymyka im się spod kontroli. Osobiście nie mam teraz problemu z zakupoholizmem Nauczyłem się sposobów radzenia sobie z wydatkami emocjonalnymi.
Jak walczyć z uzależnieniem od zakupów
Zaproponować można kilka technik, strategii, których możesz użyć, aby walczyć z uzależnieniem od kompulsywnych zakupów.
- Zniszcz swoje karty kredytowe. Nie usprawiedliwiaj się. Nie notuj numerów kart gdzieś „na wszelki wypadek”. Jeśli karty kredytowe napędzają Twoje wydatki emocjonalne zrezygnuj z nich. Zawsze możesz zdobyć nowe karty, gdy nabędziesz lepsze nawyków.
- Posiadaj tylko gotówkę. Nie używaj kart debetowych. Nie jest to specjalnie wygodne, ale o to właśnie chodzi. Pamięta, że twoim celem jest zerwanie z nałogowym zakupem. Wydawanie gotówki to sposób na uświadomienie sobie, że wydajesz prawdziwe pieniądze. Plastikowe pieniądze sprawiają, że to poczucie jest rozmyte.
- Zacznij prowadzić budżet. Być może nawet nie wiesz, ile wydajesz pieniędzy. Dzięki budżetowi pojawi Ci się jasny schemat i będziesz mógł reagować na pojawiające się wydatki.
- Unikaj pokus. Najprostszym sposobem na powstrzymanie się od wydawania pieniędzy jest unikanie sytuacji, które kuszą Cię do wydawania pieniędzy. Przestań chodzić do miejsc, gdzie możesz kupić to co lubisz, zwłaszcza jeśli odczuwasz z tego powodu stres.
- Przypomnij sobie o większych celach. Zadaj sobie pytanie: „Czy to mi naprawdę jest potrzebne”? To samo pytanie można zadać, gdy masz zamiar dokonać zakupu impulsowego. Czy twoja nowa zabawka zbliży Cię do Twoich celów, czy też od nich odsunie?
Jest jeszcze jedna strategia, która okazała się dla mnie bardzo skuteczna. Kiedy mam ochotę coś kupić, zmuszam się do zatrzymania na chwilę i zadawania sobie poważnych pytań.
Jak wyglądają pytania “zniechęcające” do zakupów
Zanim coś kupisz, zastanów się nad następującymi sprawami:
- Kiedy tego użyję? Czy może to być coś czego nigdy nie użyję? Rozejrzyj się po domu, może to już masz? Czy masz nieotwarte zakupy, nieprzeczytane książki, pudełka z grami? A może masz ubrania, na których ciągle są metki. Zanim kupisz coś nowego, zadaj sobie pytanie, kiedy rzeczywiście go wykorzystasz. Musisz być ze sobą szczery. Kiedyś np. na potęgę kupowałem książki do nauki języków i programowania. Oczywiście ich nie czytałem.
- Jeśli coś kupię, czy mogę zapłacić gotówką? Czy zapłaciłbym za to gotówką? Niebezpieczna jest tutaj karta kredytowa. Wydawało mi się, że mogę wszystko kupić i potem później za to zapłacić. Cała moja gotówka była przeznaczona na opłacenie rachunków z karty kredytowej. Nie było to mądre.
- Czy mogę kupić używaną wersję dobrej jakości za mniej? To kolejne pytanie.
- Czy zamiast coś kupić, czy mógłbym to pożyczyć, w szczególności jeśli zamierzam użyć to jeden raz?
- Czy ewentualnie mogę poczekać, aby coś kupić? Jest to jedną z najlepszych rzeczy, które zrobiłem, by walczyć z uzależnieniem od zakupów. Nauczyłem się działać w ten sposób, że czekam kilka dni i ponownie zadawałem sobie pytanie odnośnie zakupu. Dlaczego chcę to kupić? I dlaczego chcę to kupić dzisiaj?
- Co powie moja partnerka jeśli impulsywnie kupię tą rzecz. To mocny demotywator.
Używałem wszystkich tych pytań, aby nauczyć się kontrolować moje uzależnienie od zakupów. Nie zadawałem sobie wszystkich tych pytań, za każdym razem, gdy robiłem zakupy. Każda z nich była przydatna tylko w określonych sytuacjach. I te pytania nie zatrzymywały wszystkich moich zakupów. Ale odkryłem, że jeśli udzielę sobie uczciwych odpowiedzi, mogą zapobiec, procentowo w całości sporym wydatkom.
Jeśli podobał Cię się artykuł proszę Cię o polubienie fanpage bloga na FB i Twitter
Poniżej inne moje wpisy do przeczytania których zapraszam: