Poniższy wpis ma charakter raczej podsumowujący i utrwalających temat: rodzaje kart płatniczych. Ale od początku. Idea kart płatniczych ma już ponad 110 lat. Pierwsze karty pojawiły się około 60 lat temu. Polska historia kart bankomatowych zaczęła się około 30 lat wstecz. Mimo że papierowa gotówka ciągle ma się dobrze, to jednak udział kart w płatnościach ogółem cały czas rośnie. Polska nie może się jednak porównywać na tym polu do chociażby krajów zachodnich. Na początku 2020 w portfelach Polaków znajdowało się już ponad 42 mln sztuk kart płatniczych. Jako ciekawostka podam, że około 33% z nich jest nieaktywna. Corocznie zauważalny jest znaczący wzrost ilość transakcji dokonywanych za ich pomocą. Istotnym mechanizmem napędzającym rynek kart płatniczych jest także rozwój e-commerce.
Sama karta płatnicza jest kawałkiem plastiku o wymiarach 54*86mm z paskiem magnetycznym i czipem. Stad wzięła się nazwa: pieniądz plastikowy. Sama karta jest oczywiście programowalna i od tego zależy jakie spełnia funkcje.
Co zaliczamy do kart płatniczych?
Poniżej szybki przegląd rodzajów kart płatniczych, generalnie tylko dla ogólnego porządku. Bez szerszego komentarza, do podstawowych rodzajów kart płatniczych zaliczamy:
Karta bankomatowa. Służy ona do realizacji wszystkich operacji dotyczących bankomatów, w tym przede wszystkim: do wypłacania pieniędzy, ale także zmiany pinu, sprawdzania stanu konta itd. Zazwyczaj banki wydając te karty, przydzielają im także pewne funkcje kart debetowych. Jest to najprostszy, jeśli chodzi o funkcjonalność, typ karty płatniczej.
Karta debetowa. Jest to najczęściej używany rodzaj karty w Polsce. Ponad 80% wszystkich kart funkcjonujących w Polsce jest właśnie tego typu. Jest ona poniekąd rozszerzeniem karty bankomatowej. Generalnie, oprócz funkcji zawiązanych z bankomatami, umożliwia płacenie nią w np. sklepach, czy internecie. Istotną cechą jest fakt, że można nią płacić tylko do poziomu zgromadzonych pieniędzy na powiązanym z kartą rachunku bankowym. Oczywiście jeśli masz w tym rachunku jakąś formę kredytu możesz również z niego korzystać za pomocą karty debetowej. O ile wypłata pieniędzy z bankomatu lub płatności w sklepie wymagają podania pinu w terminalu, to jednak od pewnego czasu możliwa jest także płatność do 50PLN, nie wymagająca autoryzacji. Zaleta używania tej karty polega na tym, że nie przekroczysz posiadanej lub przydzielonej na rachunku ilości pieniędzy.
Karat kredytowa to kolejny rodzaj karty. Jest to karta, która może być powiązana z kontem osobistym. Zasada jej działania bazuje na kredycie, który otrzymujesz od banku. Do wysokości tego kredytu posiadacz karty może wykonywać transakcje lub wypłacać pieniądze z bankomatu (te wypłaty są bardzo kosztowne!). Same płatności z kart kredytowych za kupowane produkty i usługi są zazwyczaj darmowe. Jednak jeśli nie spłacisz w odpowiednim terminie pożyczonych pieniędzy, wówczas naliczane są, wyższe niż przy okazji zwykłego kredytu, odsetki. W tym miejscu pojawia się zysk dla banków wystawiających karty kredytowe. Jest to ściśle określone w umowie.
Karta obciążeniowa (charge). Podobną do karty kredytowej jest karta obciążeniowa. Właściwie zasada funkcjonowania obydwu kart jest identyczna. Jest ona także przypisana do rachunku bankowego. Różnica między tymi kartami jest taka, że karta obciążeniowa wymaga jednorazowej spłaty w kolejnym okresie rozliczeniowym. Jak wspominałem przy karcie kredytowej spłacasz tylko część akurat wymaganą.
Karta przedpłacona. Ciekawym rodzajem karty płatniczej jest karta przedpłacona, która służy mniej więcej jako elektroniczna portmonetka. Jest to rozwiązanie szczególnie wygodne dla np. nastolatka, który powinien dysponować tylko kwotą, określoną przez rodziców, dostępną na tej karcie. Jej właściciel nie musi posiadać rachunku bankowego. Można płacić nią np. w transakcjach internetowych. Z powodu konstrukcji może być dobrym pomysłem na prezent.
Przy okazji wymieniania kart płatniczych należy wspomnieć także o wirtualnej karcie płatniczej. Jak mówi nazwa funkcjonuje ona tylko wirtualnie. Nie istnieje fizycznie jako pieniądz plastikowy. Funkcjonuje ona tylko jako numer nadany przez bank i jest przypisana do rachunku bankowego. Można płacić nią tylko w internecie. Do skorzystania z wirtualnej karty konieczne jest wpłacenie w relacji do niej konkretną ilość pieniędzy, zazwyczaj tyle ile chcemy akurat wydać w internecie.
Naturalnie nie są to wszystkie dostępne typy kart. Mogą występować ich hybrydy, często łączące także elementy programów lojalnościowych różnych biznesów.
Mam nadzieję, że ten wpis opisujący rodzaje kart płatniczych pomógł Ci uporządkować Twoją podstawową wiedze na ten temat. Jeśli Ci się podobał, proszę o komentarz i polubienie fanpagów bloga na FB oraz kanału na YT.